Vervroegde doorstroming: De nazorg…

In een eerder artikel heb ik uitvoerig stilgestaan bij het proces dat voorafgaat aan de beslissing om de leerling leertijdverkorting aan te bieden. Bij de voorbereiding naar de overstap is het belangrijk en hoop ik dat er ook stilgestaan is bij de vraag wat de ontvangende leerkracht nodig heeft om deze nieuwe leerling, vaak met een eigen leerlijn, te kunnen begeleiden.

DE MOGELIJKE VRAGEN VAN DE LEERKRACHT

Ik hoor vaak dat de leerkracht ‘bang’ is dat deze leerling misschien:

• moeite zal krijgen met de lesstof en zichzelf
• “strategieën aanleert die niet passen bij mijn beleving van een goede strategie”
• “me iets vraagt waar ik het antwoord niet op weet?”
• “het sociaal emotioneel toch niet aankan?”
• “kennishiaten krijgt waar ik als leerkracht op afgerekend word”

MAAR OOK HOOR IK:

• “Wat moet ik met de vervroegd doorgestroomde kleuter; zijn motoriek laat niet toe dat hij mee kan met de rest van groep 3”

• ‘Wie zegt mij dat hij in deze groep zijn werk wel op tijd af heeft, in tegenstelling tot zijn werktempo in de vorige groep?”

• “Wat geef ik hem als hij het extra!! werk iedere keer zo snel af heeft?”

• “Moet hij niet eerst zijn sociale vaardigheden in de huidige groep laten zien voor we hem laten doorstromen naar een hogere groep met oudere leerlingen?”

• “Gelukkig gebeurt dat maar één keer per jaar, na de zomervakantie, dat zo’n slimme leerling wordt toegevoegd aan mijn groep.”

Ik omarm deze vragende leerkracht met heel mijn hart. Deze leerkracht is serieus en durft zich kwetsbaar op te stellen door zijn vragen met betrekking tot de begeleiding van deze nieuwe leerling te ventileren.

De onzekerheden die hierboven beschreven staan zal ik hieronder onder de loep nemen. Het is een begin in de manier van kijken naar een ‘probleem’ dat misschien helemaal geen probleem is als het bespreekbaar is. ‘Wat als het wél lukt’ kan een mooi uitgangspunt zijn.

We geven het kind het voordeel van de twijfel. Dat mag vaker gebeuren. Als de vragende leerkracht serieus genomen wordt, komt het met de begeleiding van de leerling ook wel goed. De onzekerheden van de leerkracht zijn vaak een afspiegeling van de onzekerheden, en soms zichtbaar gedrag, van de leerling.

OM MET DE EERSTE VRAAG TE BEGINNEN:

Moeite met leren: Dat is eigenlijk precies waar je de leerling wilt hebben: in de lerende modus, en dat betekent inspanning leveren voor een taak. Dat is dus juist een positieve ontwikkeling.

Wat is de definitie van een goede strategie? Het kind zal graag zijn creatief oplossend vermogen gebruiken en jou als leerkracht verbazen met zijn gekozen strategie. Wat is goed en wat is fout? Kan jij openstaan voor dit talent van de leerling? Weet je hoe je ermee om zou kúnnen gaan?

Als leerkracht het antwoord niet weten: Je hoeft als leerkracht niet alles te weten. Dat verwacht niemand van je. Het kan fijn zijn als een leerling de expert van een onderwerp is. Dat mag ruimte krijgen en gestimuleerd worden.

Wat laat het kind zien waardoor jij denkt dat hij het sociaal emotioneel niet aan kan? Vraag de leerling wat hij nodig heeft! Hij weet het antwoord vaak heel goed.

Kennishiaten: Is dit een risico van vervroegde doorstroming of was dit risico er ook, of júist, als de leerling niet vervroegd zou zijn doorgestroomd? Een belangrijke vraag om serieus mee te nemen in een beslissing.

Laat motoriek nooit een reden zijn om een kleuter niet vervroegd te laten doorstromen. Er is vast ruimte binnen de tijd waarin de groep nieuwe lesstof oefent die extra ingezet kan worden voor het oefenen van de motoriek. Vaak is de motoriek leeftijd gerelateerd en loopt hij hier niet achter maar precies op niveau. Denk ook hier oplossingsgericht.